Ναυσικά Αλειφέρη, για ΕΛΠ 10, ΕΑΠ
Ιανουάριος 2014.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ελληνική γραφή
από την πρώτη εμφάνισή της –κατά το τέλος της Παλαιολιθικής εποχής– έως τον 9ο
αιώνα πέρασε από πέντε στάδια:
α) Το
εικονόγραμμα που εμφανίζεται σε σπήλαια και απεικονίζει σκηνές κυνηγιού ή μάχης
β) Το ιδεόγραμμα στα μέσα της 4ης π.Χ. χιλιετίας που εξεικονίζει και
αντικείμενα γ) την εξέλιξη του ιδεογράμματος το οποίο γίνεται πιο γραμμικό και
ο γραφέας προσπαθεί να αντιστοιχίσει ήχο με εικονίδιο δ) το συλλαβόγραμμα, που
απομονώνει φθόγγους και τους εξεικονίζει σε συλλαβές μιας λέξης. Τέτοιου είδους
γραφικό σύστημα είναι η μινωική Ιερογλυφική ή Εικονική που εμφανίζεται σε
σφραγιδόλιθους της Κρήτης στα τέλη του 19ου αιώνα και η Γραμμική Α (και οι δύο
δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί). Στα τέλη του 15ου αιώνα η Γραμμική Β –ένα σύστημα
88 συλλαβογραμμάτων και 260 ιδεογραμμάτων– κάνει την εμφάνισή της σε πήλινα
αγγεία, πινακίδες, σφραγίδες και αφορά απογραφές, και λογαριασμούς ε) Το
γράμμα, το οποίο αντιστοιχεί σ’ έναν φθόγγο.
Από τον 12ο αιώνα, που ολοκληρώθηκε
η εισβολή των βόρειων λαών στον ελλαδικό χώρο με την κάθοδο των Δωριέων έως
τον 9ο αιώνα παρατηρείται δημογραφική κάμψη και οπισθοδρόμηση του πολιτισμού
των πληθυσμών. Οι αιώνες αυτής της περιόδου χαρακτηρίζονται από τους ιστορικούς
μελετητές ως «Σκοτεινοί» (ιδίως ο 11ος και ο 10ος) λόγω της έλλειψης
αρχαιολογικών τεκμηρίων. Τα ελληνικά φύλα που προωθήθηκαν στη Βαλκανική
χερσόνησο ήρθαν σε επαφή με τους αυτόχθονες πληθυσμούς, όπως οι Πελασγοί,
Λέλεκες, οι Κάρες. Από τη συνύπαρξη των επιδρομέων και των αυτόχθονων πληθυσμών
προέκυψε η ελληνική γλώσσα. Οι προηγούμενες γραφές φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκαν·
παρ’ όλα αυτά κάποιες λέξεις φτάνουν έως τη νεοελληνική γλώσσα.
