Γιώργος Δερτιλής: «Δικτατορία, 1967-1974: η ιστορία που χάνεται»

 

Ο Γιώργος Δερτιλής, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας και ομότιμος καθηγητής 

του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεννήθηκε το 1939. Σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Οικονομικές Επιστήμες στην Αθήνα, 

Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στην Αγγλία.Δίδαξε Ιστορία στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εξελέγη υφηγητής και το 1983 τακτικός καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών. Έχει εκλεγεί έμμισθος επισκέπτης καθηγητής στο Harvard, στην Οξφόρδη και στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας. Έχει συμμετάσχει στο επιστημονικό συμβούλιο ερευνητικών και πολιτισμικών ιδρυμάτων, ελληνικών και γαλλικών.

Το 2000 εξελέγη directeur d’études (καθηγητής) στην École des Hautes Études en Sciences Sociales, παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκτοτε ζει στη Γαλλία, όπου του απονεμήθηκε η γαλλική υπηκοότητα και το παράσημο του Φοίνικα (chevalier, palmes académiques) της Γαλλικής Δημοκρατίας. Δώδεκα βιβλία και πενήντα περίπου άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορες γλώσσες.

1991, 19 Απριλίου, ομιλία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: «Δικτατορία, 1967-1974: η ιστορία που χάνεται» (ημερίδα του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών).
Δημοσιεύθηκε το 1991 στα «Σύγχρονα Θέματα» και το 1996 στις «Νέες Εποχές, Το Βήμα».
(Η διάσωση των τεκμηρίων που σώζονται από τα χρόνια της δικτατορίας) επείγει· διότι και αυτά τα ολίγα τεκμήρια που υπάρχουν χάνονται, ιδίως σε μια κοινωνία που, όπως η δική μας, κλείνει ιδρύματα ιστορικής έρευνας, πολτοποιεί τα αρχεία, καίει τους "φακέλλους"· πάσχει, δηλαδή, από ηθελημένη αμνησία -πώς το λένε αυτό οι ψυχολόγοι; απώθηση;
(... Οι) πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν πρέπει να αφορούν όσο γίνεται περισσότερα πρόσωπα· και όσο το δυνατόν μεγαλύτερα δείγματα του πληθυσμού από τη γενιά της δικτατορίας, όσο ακόμη υπάρχει αυτή η γενιά. Διότι οι πηγές που χάνονται με τη μεγαλύτερη ταχύτητα και, φεύ, με απόλυτη βεβαιότητα, είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Ιδού ένας ακόμη λόγος γιά τον οποίο επείγει η διάσωση της μνήμης της δικτατορίας, λόγος ειρωνικά μακάβριος, αλλά πολύ πρακτικός και πραγματικός. Με άλλα λόγια, άς μην επαναλάβουμε το λάθος που κάναμε με την μικρασιατική καταστροφή, αφήνοντας αζήτητες τις μαρτυρίες των ανθρώπων που την έζησαν -για να μη μιλήσω για τον εμφύλιο.
Επείγει, επίσης, για να αντισταθούμε με έναν ακόμη τρόπο στην αμνησία, το σημαντικότερο ίσως αίτιο της κοινωνικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο. Διότι η ιστορική αμνησία και ακρισία είναι που καταστρέφουν την αυτογνωσία μας, τις κοινωνικές αξίες, την ελληνική γλώσσα, τη συνείδηση του
φωτεινού χώρου που μας περιβάλλει, δηλαδή, τελικά, την πολιτισμική, εθνική και κοινωνική μας ταυτότητα.
Διασώζοντας τη μνήμη της εποχής εκείνης, διασώζοντας τις οποιεσδήποτε μνήμες της νεώτερης και της πρόσφατης ιστορίας μας, θα μπορούσαμε να αντισταθούμε επί τέλους στην ιστορική αμνησία που κατατρύχει την κοινωνία μας. Θα μπορούσαμε να αντισταθούμε και στο σύνδρομο της αρρωστημένης αυτής αμνησίας: την κοινωνική και πολιτική ακρισία. Την ακρισία για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας· με άλλα λόγια, την ακρισία που σακατεύει την αυτογνωσία μας, την πολιτική μας πράξη, τα συλλογικά μας οράματα.....
http://www.dertilis-history.gr/gr/epikaira/Default.aspx?s=1