«Υπογλώσσια», του Ανδρέα Παππά

 Ανδρέας Παππάς

Υπο-γλώσσια, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 2010

👅 … «Ποτέ μη χρησιμοποιείς περισσότερα από ένα που στην ίδια περίοδο. Άλλωστε, ακόμη και αν δεν υπήρχε το κύριο αντίδοτο σε αυτό τον κίνδυνο, το οποίο δεν είναι άλλο από το να αποφεύγει κανείς τις φράσεις-σιδηρόδρομος μπορούμε πάντοτε να χρησιμοποιούμε εναλλακτικά τα ο/η/το οποίος/α/ο, που δεν είναι διόλου «καθαρευουσιάνικα», όπως νομίζουν ορισμένοι….. Επίσης μια άλλη καλή λύση, η οποία ορισμένες φορές βοηθάει να αποφύγουμε την αλυσίδα των αναφορικών που, είναι η χρήση του όπου όσο και του οπότε –ορθότερων, εφόσον πρόκειται για αναφορά με τοπικό ή χρονικό, αντίστοιχα, χαρακτήρα.
Μάλιστα, τόσο το όπου όσο και το οπότε δεν είναι μόνο χρήσιμα αντίδοτα στον ελλοχεύοντα «πουπουδισμό», αλλά συχνά και πιο ακριβή από το γενικής χρήσεως και κάπως ουδέτερο που. Έτσι, λ.χ., είναι όχι μόνο εφικτό αλλά και επιβεβλημένο να αποφεύγουμε φράσεις όπως «Πλημμύρισαν σπίτια στη Χίο που [όπου] έβρεξε πολύ» (λες και έβρεξε η Χίος), «Έψαχναν για μέρος που [όπου] θα μπορούσαν να φάνε» (λες και είχαν κατά νου να φάνε… το μέρος), «Κατά τον Μεσαίωνα, που [οπότε, ή έστω όταν] η έννοια του έθνους ήταν ακόμη στα σπάργανα»…… (σ. 42)

.................

👅Στον γνωστό μύθο, ο Ηρακλής δεν καλείται να διαλέξει μεταξύ Αρετής και Κακίας, όπως παιδιόθεν μαθαίνουμε. Δεν τίθεται θέμα –ούτε καν στους μύθους– να επιλέξει κανείς εν ψυχρώ, απροκάλυπτα, την «κακία», οπότε και το δίλημμα είναι μάλλον ανύπαρκτο. Πρόκειται επιλογή μεταξύ «αρετής» και «παθών» (virtue and vice, κατά τους Αγγλοσάξονες). Με άλλα λόγια, ο
Ηρακλής αμφιταλαντεύεται αν θα αφιερώσει τον εαυτό του σε καλά έργα, τους καλούς σκοπούς, τις αγαθοεργίες, κ.ο.κ.,  ή θα ενδώσει στα πάθη, την τρυφηλότητα, τις ηδονές, που είναι πάντοτε γλυκά –εξ ού και το δίλημμα. (σ. 116)