ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Ναυσικάς Αλειφέρη ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 'ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ' ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
(ΒΑΘΜΟΣ 9)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
O ιστορικός Δερτιλής αναφέρει ότι οι μορφωμένοι, οι λόγιοι,
οι ισχυροί διαχρονικά και σε όλους τους πολιτισμούς σφυρηλατούν «τις συλλογικές
ταυτότητες».[1] Οι
αρχιτέκτονες επιχειρούν να αποδώσουν την ταυτότητα ενός έθνους, το πνεύμα της
εποχής (ιδεολογικές απόψεις και προκαταλήψεις) μέσω τεχνοτροπιών και υλικών,
υπακούοντας, και εξυπηρετώντας πολιτικές σκοπιμότητες.
Στην πρώτη ενότητα θα αναφέρουμε αρχιτεκτονικά
χαρακτηριστικά της Μικρής Μητρόπολης και πως αυτά είχαν διαμορφωθεί στο
Βυζάντιο του 12ου αιώνα μ.Χ.
Στη δεύτερη ενότητα θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε το πνευματικό
κλίμα της Αθήνας και την αποτύπωσή του στην αρχιτεκτονική του 12ου αιώνα μ.Χ.
Στην τρίτη ενότητα θα μελετήσουμε τη Μεγάλη Μητρόπολη και το
κλίμα της εποχής του 19ου αιώνα.
Στην τέταρτη ενότητα θα συγκρίνουμε τις δυο εκκλησίες και θα
αναφερθούμε στο ρόλο τους στη σύγχρονη Αθήνα.
Η ΜΙΚΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ
ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Η Παναγία Γοργοεπήκοος (εικ. 1)[2]
-μία από τις σωζόμενες βυζαντινές εκκλησίες-[3]
κατασκευάστηκε στην Αθήνα περί τα τέλη του 12ου αιώνα μ.Χ. Στα μετέπειτα χρόνια
ο ναός έγινε γνωστός ως Άγιος Ελευθέριος
ή Μικρή Μητρόπολη.
Εικ. 1. Παναγία Γοργοεπήκοος ή Άγιος Ελευθέριος. Αθήνα
Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του ναού είναι σταυροειδής
εγγεγραμμένος σε αθηναϊκό[4]
τρούλο. Ο