Sir Lawrence Alma Tadema

Φοιτητική εργασία της Ν.Α. για το Ε.Α.Π., Νοέμβριος 2013.

Ο Φειδίας και η Ζωφόρος του Παρθενώνα (1868)

του Sir Lawrence Alma-Tadema (Άλμα Τάντεμα)

Ο όρος Τέχνη προέρχεται από το ρήμα «τίκτω» και σημαίνει την ικανότητα του ανθρώπου να δημιουργεί ή να παράγει κάτι. Η τέχνη ως ικανότητα παραγωγής ενός πράγματος είναι κατά βάση εμπειρική και ως τέτοια, όπως παρατήρησε ο Αριστοτέλης, διαφέρει από την επιστημονική γνώση. Η έννοια του "υψηλού" συνδέεται με την αισθητική απόλαυση, την οποία ένα έργο τέχνης προκαλεί στον θεατή λόγω του μεγέθους, του μεγαλείου του.

Στην πρώτη ενότητα θα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε τα ιστορικά και κοινωνικά αίτια που δημιούργησαν τον όρο Υψηλή τέχνη. Ο όρος πρωτοεμφανίστηκε τον 18ο αιώνα, από τον οποίο ξεκινά η «εποχή της νεωτερικότητας», μέσα στην οποία ο νεωτερικός άνθρωπος ενδιαφέρεται για την επιστήμη, τον πατριωτισμό· αδυνατεί να εγκαταλείψει την πολιτισμική του κληρονομιά και δέχεται την αλλαγή, δίνοντας έμφαση στη δυναμικότητα του ατόμου[1]. Η εδραίωση της Υψηλής τέχνης έγινε τον 19ο αιώνα.

Στη δεύτερη ενότητα, αφού κάνουμε μια μικρή αναφορά στον Παρθενώνα, θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε το ενδιαφέρον των ξένων για τις αρχαιότητες και ειδικότερα του ζωγράφου Sir Lawrence Alma-Tadema.

Στην τρίτη ενότητα θα αναφερθούμε στους κρατικούς θεσμούς και φορείς που συστάθηκαν στη Νεότερη Ελλάδα ώστε να διαφυλαχθεί η εθνική κληρονομιά.

ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Η Υψηλή τέχνη, τα αίτια διαμόρφωσης και η εξέλιξή της

Η Βιομηχανική Επανάσταση που εκδηλώθηκε προς το τέλος του 18ου αιώνα επιτάχυνε τους ρυθμούς ανάπτυξης των επιστημών, της οικονομίας, του εμπορίου, και προκάλεσε ανακατατάξεις στον κοινωνικό ιστό.

ΦΑΟΥΣΤ

Goethe, Faust, 1790

ΦΑΟΥΣΤ

Ω χαρά σ’ εκείνον που το ελπίζει

απ’ της πλάνης τη θάλασσα να βγει:

Κανείς χρειάζεται ό,τι δε γνωρίζει

κι ό,τι γνωρίζει δεν τον ωφελεί.

Μα ας μην αφήσουμε τις ώρες τις γλυκές

μια θλίψη σαν αυτή να τις συχγύζει!

στην πρασινάδα μέσα κοίτα τις σκεπές

Πώς πέφτοντας ο ήλιος τις φλογίζει.

Γέρνει και φεύγει -η μέρα ξεψυχά-

τρέχει εκεί κάτω νέα ζωή να δώσει.

Ω, που φτερό από δω να με σηκώσει

κατόπι του να ορμώ παντοτινά!

Σ’ αιώνια βραδινή λαμπράδα σα θωρώ

τη γη στα πόδια μου άφωνη, αναμμένα

τα βουνά, τα λαγκάδια ησυχασμένα,

χρυσόρειθρο το ρυάκι το αργυρό

τότε το δρόμο το θεϊκό δεν τον βαστά

το άγριο βουνό με τα φαράγγια του όλα·

να, εμπρός στα θαμπωμένα μάτια, κι όλα

λιμάνια ανοίγει η θάλασσα ζεστά.

Μα τέλος παίρνει και βυθά ο Θεός·

καινούργια ορμή όμως μου ξυπνά, και τρέχω

κοντά του να πιω τ’ άσβηστο το φως,

τη μέρα εμπρός, τη νύχτα πίσω μου έχω,

τα ουράνια απάνω, τα βουνά από κάτου.

Όνειρο ωραίο, ωστόσο εκείνος σβει!

Αχ! Εύκολο δεν είναι στο κορμί

με τα φτερά του νου να σμίξει τα φτερά του.

Μα ο καθένας είνα’ έτσι γεννημένος,

ψηλά η ψυχή του να χιμά και μπρος,

όταν απάνω στο γλαυκό χαμένος

τον ηχερό λαλεί σκοπό του ο κορδαλός·

όταν ο αϊτός τετράπαλτος σαλεύει

απάνωθε από πεύκα και γκρεμά,

κι από κάμπους και θάλασσες ψηλά

ο γερανός τον τόπο του γυρεύει.

ΒΑΓΚNΕΡ

Ώρες παράξενες είχα και γω συχνά,

μα τέτοια ορμή δεν έχει μέσα μου σαλέψει.

Δάση και αγροί κουράζουν εύκολα· φτερά

πουλιού ποτέ η ψυχή μου εμέ δε θα ζηλέψει.

Πώς μα ς σέρνουν αλλιώς του νου οι χαρές

μέσα στα φύλλα, μέσα στα βιβλία!

Γλυκά περνούν οι χειμωνιάτικες νυχτιές,

Το κορμί μας θερμαίνει η ευδαιμονία,

Κι αν ξετυλίγεις και καμιά σπουδαία περγαμηνή,

Διάπλατοι ανοίγουν μπρος σου οι ουρανοί.

ΦΑΟΥΣΤ

Ένιωσες μόνο μια απ’ τις δυο ορμές·

Ω, ποτέ η άλλη ας μη σ’ εγγίσει!

Μέσα μου εμένα ζούνε δυο ψυχές,

που η μια θέλει απ’ την άλλη να χωρίσει

Η μια με αγάπη δυνατή σφιχτά

σφιχτά στον κόσμο  αυτόν καρφώνεται,

Η άλλη με ορμή απ’ τη σκόνη υψώνεται

στις σφαίρες τρανών προγόνων ψηλά.

Ω, αν πνεύματα ο αέρας τρέφει

που ανάμεσα δεσπόζουν σε ουρανό και γη,

απ’ τα χρυσά κατεβείτε τα νέφη

και φέρετε με σε μια άλλη λαμπερή ζωή!

Ω, ένα μαντύα μαγικό μονάδα δώσ’ μου,

σε ξένες χώρες να με πάει μακριά,

και χάριζα τα πιο ακριβά ρούχα του κόσμου,

ακόμα και χλαμύδα βασιλιά.

Στιγμές από την προσωπική μου διαδρομή, Λεωνίδας Κύρκος

Από το βιβλίο "Στιγμές από την προσωπική μου διαδρομή"

του Λεωνίδα Κύρκου (1924-2011)

Στη Βουλή, μετά τις εκλογές του 1985, υπήρχε μια δυσμενής 

μεταχείριση της Αριστεράς που εκπροσωπούσα, 

του ΚΚ Εσωτερικού δηλαδή, που είχε εκλέξει ξανά βουλευτή. Αυτό ήταν το θέμα αδιάκοπων προστριβών και διαμαρτυριών από την πλευρά μου.

«Εκπροσωπώ 120.000 ψηφοφόρους και δεν μου επιτρέπετε να μεταφέρω τη φωνή τους», ήταν το μόνιμό επιχείρημά μου.

«Δεν είστε ομάδα κατά τον κανονισμό της Βουλής. Είστε άτομο. Λυπούμαι», ήταν η απάντηση του προέδρου της Βουλής Γιάννη Αλευρά. Και η αντιδικία συνεχιζόταν.

Κάποια μέρα ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, χωρίς

Ανέκδοτο από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου (1947-1989)

Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, επισκέπτεται τις ΗΠΑ.

Ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν τον ξεναγεί για να δει τα οφέλη του καπιταλισμού. Τον πηγαίνει σε ένα υπερπολυτελές πορνείο, που απέφερε τεράστια κέρδη.

Ο Μπρέζνιεφ ενθουσιάζεται και αποφασίζει να στήσει ένα ίδιο πορνείο στη Σοβιετική Ένωση. Αναθέτει σε μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος τη σύσταση της επιχείρησης. Η επιχείρηση, όμως, δεν πηγαίνει καλά και ο Μπρέζνιεφ τηλεφωνεί στον Ρήγκαν και του λέει πως το πολυτελές πορνείο δεν έχει επιτυχία. Ο Ρήγκαν τον ρωτάει αν έχει επενδύσει όσα χρειάζεται. Ο Μπρέζνιεφ απαντά, πως είναι εξοπλισμένο με τα καλύτερα χαλιά από το Ουζμπεκιστάν, με μάρμαρα από την Αρμενία και τα πιο σύγχρονα κρεβάτια από την Ουκρανία. Ο Ρήγκαν τον ρωτάει αν είναι καλές οι πόρνες και ο Μπρέζνιεφ απαντά πως θα μάθει.

Ο Μπρέζνιεφ, καλεί, λοιπόν, τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, που ήταν υπεύθυνοι και τους ρωτάει:

-Βάλατε καλές πόρνες στο μπουρδέλο;

Αυτοί έκπληκτοι,  απαντούν:

-Τις καλύτερες!!!! Εξήντα χρόνια μέλη του Κόμματος!!!

Αλέξανδρος Δελμούζος (1880-1956)

Αλέξανδρος Δελμούζος 1880-10 Δεκ. 1956

 

 

 

 

 

Νεωτεριστής παιδαγωγός, πρωτοπόρος, υποστηρικτής του δημοτικισμού 

ήρθε σε αντιπαράθεση με τον συντηρητισμό της εποχής.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

………............

Στα νεώτερα χρόνια, παντού για απώτερο σκοπό τη παιδείας έβαζαν τον ηθικό χαρακτήρα. Ήταν μια έννοια με ωρισμένο ηθικό περιεχόμενο, με ωρισμένες ηθικές αρχές, που σύμφωνα μ’ αυτές έπρεπε να μορφωθή το άτομο. Γυρεύαμε να συνηθίσωμε το άτομο στην κοινωνική αρετή: να μην κάνη στον άλλον ό,τι δεν ήθελε να του κάνη και κείνος. Γυρεύαμε αλληλοβοήθεια, αγάπη, ειλικρίνεια, τιμιότητα, δικαιοσύνη κτλ, αρετές που δίνουν την έννοια του ανθρωπισμού.

… Όσο για τις σχέσεις όμως των κρατών και των εθνικών ομάδων μεταξύ τους, και μάλιστα με τις γειτονικές, εκεί είχαμε άλλο ηθικό μέτρο, άλλες ηθικές αρετές, συχνότατα αντίθετες με τις ενδοκρατικές. Οι άλλοι λαοί, και προπάντων οι γειτονικοί, ήταν για το σχολείο και τα παιδιά του ή αδιάφοροι ή το πιο πολύ εχθρικοί· εχθροί εμπρός σε μας τιποτένιοι, απολίτιστοι, αρπαχτικοί, γεμάτοι ελαττώματα και κακίες· εχθροί φανατικοί που έπρεπε να λείψουν από το πρόσωπο της γης για να ζήσωμε εμείς. Υπερτίμηση του εαυτού μας, εθνικό μονοπώλιο κάθε αρετής, ξιπασμός εθνικός, αδιαφορία ή υποτίμηση και πιο πολύ περιφρόνηση των άλλων, μίσος ή εκδίκηση, αυτό ήταν συχνότατα το κύριο περιεχόμενο της εθνικής αγωγής.

…..................................................

Η ανθρώπινη ζωή, όσο φτάνει η ιστορία, πάντα φανερωνόταν με ορισμένο ομαδικό χρώμα και όχι αχρωμάτιστη. Και πολύ περισσότερο σήμερα η ανθρωπότητα δεν είναι αχρωμάτιστη και ανοργάνωτη μάζα, ένα τυχαίο άθροισμα ανθρώπων, παρά ένα σύνολο από διάφορους λαούς. Στην προσπάθεια που κάνει καθένας τους για να συντηρήση τον εαυτό του, πραγματώνει η ανθρωπότητα το ένστικτο για τη δική της αυτοσυντήρηση. Στον καθένα τα μέλη του έχουν πολλά κοινά στοιχεία μεταξύ τους, και αυτά τους ορίζουν μια ξεχωριστή ψυχολογία και ιδιοσυγκρασία, την εθνική τους φυσιογνωμία. Με τα στοιχεία αυτά είναι ζυμωμένη όλη η ύπαρξη του ατόμου, μ’ αυτά αισθάνεται, σκέπτεται, ζει. Γι’ αυτό ο κάθε άνθρωπος ζει αληθινά και εντατικά το εαυτό του κυρίως στον τόπο, στο έθνος, που ασύνειδα τον έχει μορφώσει. Το ίδιο και ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν είναι κάτι αόριστο και αχρωμάτιστο, αλλά η συνισταμένη από εθνικούς πολιτισμούς. Ανθρώπινη γλώσσα είναι η τουρκική, η βουλγαρική, η σερβική, η ελληνική, κτλ., και όχι η εσπεράντο. Στους εθνικούς πολιτισμούς έχει αποθέσει η ανθρωπότητα τους θησαυρούς της, και σ’ αυτούς βρίσκομε ζωντανές τις ανθρωπιστικές αξίες, όσες δηλαδή δεν αντιμάχονται την ηθική. 

………………….............................

Όσο φτωχή και αν είναι η πραγματικότητα όπου δουλεύει ένα σχολείο, το δάσκαλό του πρέπει να τον εμπνέη ένα ιδανικό: ο ανθρωπισμός, ο καθολικός ανθρωπισμός. Να βοηθάη κι αυτός με το έργο του να υψώνεται ολοένα και περισσότερο η ανθρώπινη ζωή και ο πολιτισμός της. Ένα ιδανικό χωρίς τέρμα, γιατί δεν έχει τέρμα ο δρόμος της ανθρώπινης ψυχής. Σ’ αυτόν ένας δρόμος φέρνει: η σωστή εθνική μόρφωση. Γιατί ανθρωπότητα είναι όλοι οι λαοί μαζί, και η ζωή της υψώνεται όταν ανεμπόδιστη και αυθύπαρχτη η κάθε εθνική ομάδα αγωνίζεται για την εσωτερική της ανάπτυξη, και πιο πέρα για το ιδανικό της εγώ. Και δεν υπάρχει ομάδα που από τη δική της άποψη, με το δικό της τύπο, να μη βάζη ένα πολύτιμο πετράδι στον κοινό σκοπό όλων. 

…Έτσι βλέπω το νόημα της εθνικής αγωγής, της συστηματικής προσπάθειας για τη μόρφωση του ατόμου και του λαού με απώτερο σκοπό τον καθολικό ανθρωπισμό.

…Για την παιδεία βήμα το βήμα θα υψώνεται η ανθρωπότητα, όσο πιο πολύ θα δουλεύεται η ψυχή του ανθρώπου και όσο βαθύτερα θα ποτίζεται με την αγάπη και την καλοσύνη.

……….........................................

Ανθρωπισμός δε θα ειπεί ισοπέδωση των ατόμων σε μια πολιτεία. Ο κάθε πολίτης έχει βέβαια δικαίωμα να ζήσει και ν' αναπτύξει ελεύθερα τον εαυτό του μέσα στα όρια που επιβάλλουν σε όλους οι δεσμεύσεις για την ομαλή ομαδική συμβίωση ενός λαού και την προκοπή του· να τον αναπτύξει μάλιστα σύμφωνα με το φυσικό του, γιατί μόνον έτσι μπορεί και τον ψυχικό του κόσμο να δουλέψει βαθύτερα και στην πιο μεγάλη απόδοση να φτάσει. Από την άποψη δηλαδή του δικαιώματος για τη συντήρηση και την ελεύθερη ανάπτυξη της υλικής και πνευματικής των ζωής όλοι είναι ίσοι. Η ισότητα όμως αυτή δεν εξαφανίζει τις φυσικές διαφορές ανάμεσα στα άτομα, διαφορές και ως προς την ψυχοσύσταση και ως προς τις ικανότητες και τη δυναμικότητα του καθενός. Αναγκαία συνέπεια των διαφορών αυτών σε μια πολιτεία καλά οργανωμένη είναι ο καθένας να παίρνει μέσα σ' αυτή τη θέση που του έχει ορίσει το φυσικό του και όχι η κοινωνική και οικονομική θέση του σπιτιού του, και στις ηγετικές θέσεις σε όλους τους κλάδους της δημόσιας ζωής ν' ανεβαίνουν εκείνοι που πραγματικά αξίζουν γι' αυτές. Συνέπεια δηλαδή είναι η σωστή ιεραρχία των προσωπικών αξιών, ιεραρχία που όχι μόνο θ' αναγνωρίζει ο κάθε πολίτης, παρά θα βοηθά και στο στήσιμό της.

Ο Σωκράτης δικάστηκε σε θάνατο και ήπιε το κώνειο. Κατήγοροί του εστάθηκαν ο Άνυτος, ο Μέλητος και ο Λύκων. Και η κατηγορία έγραφε: είναι άθεος και διαφθορέας των νέων. Ο Αριστοτέλης προτού δικαστεί σε θάνατο, πρόφτασε να δραπετέψει. Φυγοδικώ, είπε, για να απαλλάξω τους Αθηναίους από ένα δεύτερο έγκλημα κατά της φιλοσοφίας. Ένα έγκλημα δηλαδή, ενάντια στην αγνή ζήτηση της αλήθειας και στη γνήσια παιδεία. Πέθανε ύστερα από λίγο καιρό στα εξήντα του χρόνια με παραστάτιδες την εγκατάλειψη και τη μελαγχολία.

 

Ο Δελμούζος δικάστηκε στο Ανάπλι τον Απρίλη του 1914, εξαιτίας που δίδαξε στο Παρθεναγωγείο του Βόλου την αλήθεια, την εμορφιά και την Ελλάδα. Κύριοι κατήγοροί του εστάθηκαν δύο πνευματικά χολερόβλητοι άνθρωποι. Ένας δημοσιογράφος που τον έλεγαν Κούρτοβικ. Όνομα εβραίικο, που μου φέρνει στο νου το Λαζάρ Καγκάνοβιτς, τον έναν από τους τρεις που τους έμεινε πιστός ως το θάνατό του ο Ιωσήφ Στάλιν. Ο άλλος ήταν ο Επίσκοπος Δημητριάδος Γερμανός Μαυρομμάτης. Ένας καλόγερος αγράμματος, εμπαθής, ευρωτιών και αρκουδοφόρος, που οι δεσμοί του με την παιδεία, την αρετή και την Ελλάδα θυμίζουν την αγάπη του Κιουταχή και του Ιμπραήμ για τους Μεσολογγίτες.

 

Η άποψη του Δ. Λιαντίνη για τις «Δίκες ασεβείας»

Η κατηγορία κατά του Δελμούζου έγραφε: είναι άθεος, ανθέλληνας και διαφθορέας των νέων. Στη δίκη του Αναπλιού ο Δελμούζος με τη σθεναρή υπεράσπιση πολλών φωτισμένων Ελλήνων αθωώθηκε. Ωστόσο, αν ο χειμασμός του δεν εξελίχθηκε σε τραγωδία, σε κάθε περίπτωση έλαβε τους χαρακτήρες και τον τύπο του δράματος. Ήταν ένα συγκλονιστικό βίωμα κινδύνου, πικρίας και οδύνης που τον συνόδεψε σε όλη του τη ζωή. Από δω σαν παράπονο, από κει σαν σεμνή περηφάνια 

http://www.liantinis.org/content.php?id=192

VIVERE PERICOLOSAMENTE

Ο ιταλός δάσκαλος Μαρτσέλο Ντ’ Όρτα συγκέντρωσε 

σε 3 βιβλία εκθέσεις παιδιών του Δημοτικού σχολείου.

 Πόσες εκθέσεις έχω διαβάσει στα δέκα και παραπάνω χρόνια που είμαι διορισμένος σε κάποιο σχολείο των φτωχικών ναπολιτάνικων συνοικιών.

…χρωματισμένες, ζωηρότατες, με πολλά λάθη και εκρηκτικές με το ακούσιο χιούμορ τους, με την πρώτη ματιά μπορεί να φανούν σαν μια συναρπαστική ανθολογία «μαργαριταριών». Αλλά, για όσους ξέρουν να διακρίνουν, από κάτω υπάρχει κάτι περισσότερο και εντελώς διαφορετικό. Μια σοφία και μια καρτερικότητα με αρχαίες ρίζες, ένα ανέμελο και γεμάτο έντονες συγκινήσεις κέφι στη λούμπεν-προλεταριακή αθωότητά του, ένα καθημερινό, εύθυμο και ανελέητο χρονικό που ανοίγει μια ανήσυχη χαραμάδα στις συνθήκες ζωής του Νότου μας.

Από το βιβλίο «Εγώ ελπίζω να τη βολέψω»

Έκθεση με θέμα: Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΙΛΗΣΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ

Η Ελβετία είναι μια μικρή χώρα της Ευρώπης που συνορεύει με την Ελβετία, την Ιταλία, την Γερμανία, την Ελβετία και την Αυστρία. Έχει πολλές λίμνες και πολλά βουνά, αλλά η θάλασσα δεν βρέχει την Ελβετία, και ιδιαίτερα τη Βέρνη.

Η Ελβετία πουλάει τα όπλα σε όλο τον κόσμο για να τους ξεκάνει αλλά αυτή δεν κάνει ούτε ένα τοσοδούλη πόλεμο.

Με κείνα τα λεφτά χτίζει τις τράπεζες. Αλλά όχι τις καλές τράπεζες, τις τράπεζες των κακών, ειδικά αυτοί με τα ναρκωτικά. Οι εγκληματίες της Σικελίας και Κίνας βάζουνε εκεί τα λεφτά, τα δισεκατομμύρια. Η αστυνομία πηγαίνει, λέει ποιανού είναι αυτά τα λεφτά, δεν ξέρω, δεν σου λέω, παράτα μας, η τράπεζα είναι κλειστή.

Αλλά δεν ήτανε κλειστή. Ανοιχτή ήτανε.

Η Ελβετία, αν στη Νάπολι έχεις καρκίνο, στη Νάπολι πεθαίνεις, αλλά αν πας στην Ελβετία πεθαίνεις πιο αργά, ή ζεις. Γιατί η κλινική είναι πολύ ωραία, το χαλί, τα λουλούδια, οι σκάλες καθαρές, ούτε ένας ποντικός. Όμως πληρώνεις πολλά, αν δεν κάνεις λαθρεμπόριο δεν μπορείς να πας.

Φτάνει τόσο μεγάλη η έκθεση;

………………………………………………………..

Από το βιβλίο «Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα αρραβωνιαστήκανε από κάτω»

Έκθεση με θέμα: ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ