ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΗΣ

Ο Παρθένης (1878-1967) σπούδασε ζωγραφική στη Βιέννη και ήταν ο πρωτοπόρος έλληνας καλλιτέχνης που κάλυψε τη μεγάλη γκάμα καλλιτεχνικών νεωτεριστικών τάσεων του 19ου και 20ού αιώνα (Ιμπρεσιονισμό, Συμβολισμό, Κυβισμό).

Μεγάλο γυμνό (1920-1925)

Η τάση (προερχόμενη και επιβεβλημένη από τους Βαυαρούς καθηγητές) της Σχολής των Καλών Τεχνών της Αθήνας (ιδρύθηκε το 1836)  ήταν ο Ακαδημαϊσμός (υπακοή στους κανόνες ζωγραφικής, παραδοσιακή ηθογραφία). Έτσι, ο ανατρεπτικός Παρθένης δεν έγινε δεκτός ως καθηγητής στη Σχολή το 1923 (κυβέρνηση Πλαστήρα-Γονατά) με τη δικαιολογία ότι ήταν οπαδός του Φουτουρισμού: «… ελευθεριάζουσιν υπό όλως νεωτεριστικήν αντίληψιν μη συνάδουσαν απολύτως προς τα ακαδημαϊκάς παραδόσεις». 

Η μεσολάβηση του Ελευθέριου Βενιζέλου -υποστηρικτής της νεωτερικής τέχνης και κατά του Ακαδημαϊσμού- και η προσωπική φιλία του Παρθένη με τον δημοκράτη Αλέξανδρο Παπαναστασίου, διευκόλυναν το διορισμό του ζωγράφου στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1929. Ο Παρθένης -καθώς πλήθος μαθητών συνέρρεε στο εργαστήριό του (στην Καλλιθέα) και εκδήλωνε έντονο ενδιαφέρον για τον Delacroix, Cezanne, κ.ά,- δέχτηκε πόλεμο από τους συντηρητικούς καθηγητές, οι οποίοι ανησυχούσαν όχι μόνον για την ανατροπή του status quo της Σχολής αλλά και για το ενδεχόμενο να αλλάξουν οι καλλιτεχνικές προτιμήσεις τού αγοραστικού κοινού -των αστών- και να χάσουν οι καθηγητές το μονοπώλιο στην αγορά Τέχνης. Ο Παρθένης παραιτήθηκε από τη Σχολή το 1947.

Ευαγγελισμός (1910-11)

http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artwork_id=64588

μουσειακά Μουσεία

Οι αρχαίοι έλληνες αρχιτέκτονες έδιναν μεγαλύτερη σημασία στην εξωτερική διακόσμηση των ναών ενώ στον υπαίθριο χώρο υπήρχε ο βωμός όπου γίνονταν οι λατρευτικές θυσίες. Εν αντιθέσει με τους χριστιανικούς ναούς που είχαν λιτή εξωτερική εμφάνιση προκειμένου να μην προκαλούν τις ρωμαϊκές αρχές.

Μουσείο Ακρόπολης

Η ελληνική αρχιτεκτονική που αναπτύχθηκε από τον 19ο αιώνα βασίστηκε στη γοτθική εξαιτίας πολιτικών σκοπιμοτήτων. Αναγκαία σύνδεση της τότε νεοσύστατης Ελλάδας με την Αρχαία για να επιτευχθεί η εύνοια των δυτικοευρωπαίων (που λάτρευαν την αρχαιοελληνική τέχνη και γραμματεία). Έτσι, διαμορφώθηκε η νεοκλασική αρχιτεκτονική και τα περισσότερα δημόσια κτήρια ανεγέρθηκαν σύμφωνα με αυτόν τον ρυθμό (μεγάλα οικοδομήματα, μικρά παράθυρα και το απαραίτητο αέτωμα στην κορυφή).

Στις μέρες μας τα πολιτιστικά ή πνευματικά κέντρα των πόλεων φιλοξενούνται σε κάποια

Η ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, ΕΛΠ12

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Ναυσικάς Αλειφέρη ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 'ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ' ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

 (ΒΑΘΜΟΣ 9)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

O ιστορικός Δερτιλής αναφέρει ότι οι μορφωμένοι, οι λόγιοι, οι ισχυροί διαχρονικά και σε όλους τους πολιτισμούς σφυρηλατούν «τις συλλογικές ταυτότητες».[1] Οι αρχιτέκτονες επιχειρούν να αποδώσουν την ταυτότητα ενός έθνους, το πνεύμα της εποχής (ιδεολογικές απόψεις και προκαταλήψεις) μέσω τεχνοτροπιών και υλικών, υπακούοντας, και εξυπηρετώντας πολιτικές σκοπιμότητες.

Στην πρώτη ενότητα θα αναφέρουμε αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της Μικρής Μητρόπολης και πως αυτά είχαν διαμορφωθεί στο Βυζάντιο του 12ου αιώνα μ.Χ.

Στη δεύτερη ενότητα θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε το πνευματικό κλίμα της Αθήνας και την αποτύπωσή του στην αρχιτεκτονική του 12ου αιώνα μ.Χ.

Στην τρίτη ενότητα θα μελετήσουμε τη Μεγάλη Μητρόπολη και το κλίμα της εποχής του 19ου αιώνα.

Στην τέταρτη ενότητα θα συγκρίνουμε τις δυο εκκλησίες και θα αναφερθούμε στο ρόλο τους στη σύγχρονη Αθήνα.

Η ΜΙΚΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η Παναγία Γοργοεπήκοος (εικ. 1)[2] -μία από τις σωζόμενες βυζαντινές εκκλησίες-[3] κατασκευάστηκε στην Αθήνα περί τα τέλη του 12ου αιώνα μ.Χ. Στα μετέπειτα χρόνια ο ναός  έγινε γνωστός ως Άγιος Ελευθέριος ή Μικρή Μητρόπολη.

Εικ. 1. Παναγία Γοργοεπήκοος ή Άγιος Ελευθέριος. Αθήνα

Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του ναού είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος σε αθηναϊκό[4] τρούλο. Ο