Προφορικός λόγος και Ιστορία

  

 

 

Ο προφορικός λόγος εκφράζεται βιαστικά, είναι σύντομος, περιεκτικός  και ελλειπτικός  για αυτό  κάποιες φορές εμφανίζεται σύγχυση εννοιών. Έτσι, η σύντομη έκφραση «ιστορικός» (στην οποία, μάλιστα παρουσιάζεται το γλωσσικό φαινόμενο της ουσιαστικοποίησης επιθέτου) δεν λέει κάτι.

 

-Ιστορία είναι  η επιστήμη που καταγράφει, μελετά γεγονότα των μελών της ανθρωπότητας αλλά και συλλογικές τάσεις πάντα σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον.

-ιστορία είναι η αφήγηση γεγονότος ή μύθου.

-καθηγητής της Ιστορίας είναι αυτός που διδάσκει ή/και μελετά Ιστορία.

-ιστορικός καθηγητής είναι αυτός που αξίζει να μνημονεύεται για τη διδασκαλία του.

-ιστορικής σημασίας γεγονός χαρακτηρίζεται μια τάση, ένας λόγος, ένα αντικείμενο όταν αναφέρονται και συνδέονται με τον χαρακτήρα μιας συγκεκριμένης εποχής και όχι σε πανανθρώπινο τρόπο σκέψης ή νοοτροπίας. λ.χ. ο ιστορικός Ρομαντισμός (ο αντίποδας του Διαφωτισμού) χαρακτήρισε την Ευρώπη του 19ου αιώνα. Αντιθέτως ο Εθνικισμός μπορεί να απαντηθεί σε οποιονδήποτε λαό, πολιτισμένο ή μη.

 

 

 

 

Ο κύριος Πισής

 

 

 

 

Οι νέες επιστημονικές ανακαλύψεις αλλάζουν τη θέαση του κόσμου

 

  

Η επίσκεψη Γιου και Εγγονού με τα κινητά τηλέφωνα ανά χείρας ήταν ευκαιρία για τον 87χρονο Παππού να εκφωνήσει λογύδριο σχετικά με τα συναισθηματικά οφέλη της δια ζώσης επικοινωνίας, επειδή «... κανένα ψυχρό μηχάνημα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη φυσική παρουσία. Αυτά τα μαραφέτια θα σας τρελάνουν. Δεν σας αφήνουν να δείτε την ομορφιά της ζωής». Συνέχιζε, με το ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, πρέπει να ανοίγει τους ορίζοντές του διαβάζοντας, ταξιδεύοντας, αλληλεπιδρώντας, να δίνει τους αγώνες του για το συλλογικό καλό. Να σέβεται τη ζωή ως δώρο που του έδωσε ο Θεός, αλλά και να την πιάνει από... τα κέρατα. Τιμιότητα, αλληλεγγύη, δικαιοσύνη είναι πανανθρώπινα αγαθά.

-Ωχ!!! Πάλι τα ίδια, ρε παππού. Ζούμε σε matrix, εικονικό περιβάλλον. Άβουλοι, άλλοι μάς ελέγχουν. Πώς θα βγούμε από τη φούσκα είναι το ζητούμενο. Άστο, δεν μπορείς να καταλάβεις.

- Ο Θεός παιδί μου αποφασίζει το πότε και πώς θα φύγουμε από αυτή τη ζωή και αν θα πάμε στον Παράδεισο ή στην Κόλαση.

Ο Γιος το μόνο που ρωτούσε τον Παππού ήταν αν πήρε τα χάπια του. Δεν συμμετείχε στη συζήτηση καθώς είχε κλονιστεί η βεβαιότητά του για τη μία και μοναδική ρεαλιστική ζωή αλλά και η θεωρία της φούσκας ήταν  καινούργια την οποία δεν προλάβαινε να επεξεργαστεί στο μυαλό του.  Μετέωρος σε φάση, ως όφειλε, προβληματισμού για τον όλεθρο που θα έφερνε η τεχνητή νοημοσύνη ταυτόχρονα απολάμβανε τα καλούδια της ηλεκτρονικής εποχής:  από την καφετιέρα έως το gps, την απόλαυση (από τη safety belt) της ριψοκίνδυνης  κατάδυσης στον βυθό της θάλασσας, τον χωρίς γνώση ακριβή εντοπισμό αστεριών, έως το άνευ υποχρεώσεων αλλά και φυσικών ικανοτήτων kinky sex. Τρέμει ο Γιος, όπως και άλλοι friends, σκεπτόμενος(;) μήπως κάποτε αποκτήσουν τέτοιου είδους νοημοσύνη τα profiles και "πέσουν" υπό το βάρος της ψευτιάς, της ματαιοδοξίας, της ανοησίας των κατόχων τους. Θεός φυλάξοι, και εκδηλωθεί  Επανάσταση των Profiles που διεκδικούν την αλήθειά τους. Άραγε τα α-νόητα άτομα δίχως προφίλ τί θα απογίνουν; Θα χαθεί η ταυτότητά τους, θα βρομίσει το κούτελό τους σε αυτήν την παλιοκοινωνία. 

 Ο Παππούς εξαιτίας μιας πανδημίας νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο. Στο δωμάτιο της καραντίνας υπήρχε μια κάποια τεχνητή νοημοσύνη: ένα ιατρικό μηχάνημα (με κατακόρυφο ορθογώνιο σχήμα, με μικρό μόνιτορ στην κορυφή και με δύο πλαϊνούς βραχίονες αριστερά-δεξιά), το οποίο ήταν συνδεδεμένο με τον Παππού, προκειμένου να υποστηρίζει ζωτικές λειτουργίες του. Όταν ο Παππούς συνήλθε μια νοσοκόμα αποσύνδεσε το μηχάνημα και το μετακίνησε στη γωνιά του δωματίου. Στη μοναδική ολιγόλεπτη επίσκεψή του ο μασκοφορεμένος (λόγω πανδημίας covid-19) Γιος αφηρημένα κρέμασε στο ηλεκτρονικό μηχάνημα το κασκόλ του και το καπέλο του, τα οποία ξέχασε να πάρει κατά την έξοδό του από το δωμάτιο. Η εικαστική παρέμβαση του Γιου έγινε οικεία στον Παππού με την ασθενική όραση, ο οποίος  στις ώρες της μοναξιάς και της απόλυτης σιωπής δειλά δειλά άρχισε κουβέντα με τη 'νοημοσύνη'  που φορούσε και κασκόλ και καπέλο. Οι νοσοκόμες όταν μπήκαν στον θάλαμο διαπίστωσαν ότι ο Παππούς στρεφόμενος στο μηχάνημα, μιλούσε και αποφάσισαν να μην το πάρουν, ακόμα. Έτσι ο Παππούς ανενόχλητος με παραληρηματικό λόγο είπε τα πάντα στον «Κύριο με το κασκόλ και το καπέλο». 

Αναγέννηση Renaissance

 bronze David, Donatello

φοιτητική εργασία της Ναυσικάς Αλειφέρη

για την ΕΠΟ 20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Όταν το σκοτάδι υποχωρήσει οι επερχόμενες γενιές θα προσπαθήσουν ίσως να συνδεθούν και πάλι με την Αρχαιότητα και τη λάμψη της».[1] Τα προφητικά αυτά λόγια ανήκουν στον Λατίνο ποιητή Πετράρχη Φρανσέσκο (Petracha Francesco, 1304-1374)· μαρτυρούν αφενός ότι το ενδιαφέρον για την αρχαία γραμματεία (ελληνική, ρωμαϊκή, εβραϊκή) συνεχιζόταν αφετέρου ότι η ανάγκη για νέα πνευματικά έργα ισάξια των αρχαίων ήταν έκδηλη στον όψιμο Μεσαίωνα (τέλη 14ου αιώνα).[2] Η επιδημία πανώλης (1348-1355), οι μακροχρόνιοι πόλεμοι, οι πολιτειακές συγκρούσεις, η οικονομική κρίση, οι δοξασίες για επικείμενο φρικτό τέλος του κόσμου (έλευση του Αντίχριστου, τελική Κρίση, Κόλαση), η έξαρση της μοιρολατρικής αστρολογίας είχαν οδηγήσει τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς σε πολιτισμική στασιμότητα και ψυχική απόγνωση. Η βούληση των Ουμανιστών ήταν η αποδόμηση με ορθολογιστικό τρόπο των ανθρώπινων φόβων και ενοχών τις οποίες καλλιεργούσε εν πολλοίς η Καθολική Εκκλησία. Υποστήριζαν ότι ο άνθρωπος με εφόδια την παιδεία-κουλτούρα, την επιστημοσύνη μπορούσε –και κυρίως είχε δικαίωμα– να καταξιωθεί και να ευτυχήσει στην επίγεια ζωή Ο συνδυασμός ορθολογικής σκέψης με αισιόδοξο "φιλοσοφημένο" τρόπο ζωής, που στο παρελθόν είχε δημιουργήσει λαμπρούς πολιτισμούς, αποτυπώθηκε στις εικαστικές τέχνες, Αρχιτεκτονική, Ζωγραφική, Γλυπτική και εκφράστηκε με τη Μουσική. Το νέο πολιτισμικό φαινόμενο ονομάστηκε Αναγέννηση.[3] Ο Ουμανισμός (Ανθρωπισμός) βρέθηκε σε αλληλεξάρτηση με την Αναγέννηση (1401-1525).[4]

Το palazzo σύμβολο της φλορεντικής κοσμικής αρχιτεκτονικής

«Ο Ρυθμός της Αναγέννησης δημιουργήθηκε για τους εμπόρους της Φλωρεντίας, τραπεζίτες των βασιλέων της Ευρώπης».[5] Αντιθέτως, ο Γοτθικός ρυθμός –είχε εμφανιστεί στη βόρεια Γαλλία τον 12ο αιώνα– ήταν κατά βάση θρησκευτικός και εκφράστηκε σε μεγαλοπρεπείς καθεδρικούς[6] ναούς. Ο πολιτισμός με την ευρεία έννοια ήταν εξαρτημένος από την Καθολική Εκκλησία και μάλιστα ορισμένοι επίσκοποι ήταν είτε φεουδάρχες είτε προέρχονταν από την τάξη των ευγενών.[7]

Το φεουδαρχικό σύστημα είχε ήδη παρακμάσει από τον 12ο αιώνα. Ανάμεσα στην παρακμάζουσα αριστοκρατία και την κατώτατη τάξη των αγροτών, μαστόρων είχε αναδυθεί η μεσαία (ανώτερη και κατώτερη) εύπορη τάξη των εμπόρων, επιτηδευματιών, τραπεζιτών, οικονομικών εμπειρογνωμόνων, νομικών συμβούλων. Ο ρόλος του γοτθικού καθεδρικού ναού –ο οποίος ήταν σχολείο, κέντρο  θρησκευτικής και κοινωνικής ζωής– διαμερίστηκε σε δικαστήρια, πανεπιστήμια, δημαρχεία, εργαστήρια καλλιτεχνών. Μετά τη μακρά περίοδο αναταραχών, στον όψιμο Μεσαίωνα υπάρχουν ενδείξεις  ανασυγκρότησης και ανάκαμψης. Η Γοτθική τέχνη επιχειρεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις των πολιτών. Η διακίνηση μέσω εμπορικών διεθνών οδών πνευματικών ιδεών, καλλιτεχνικών τεχνοτροπιών υποστηρίχθηκε από επιφανείς προσωπικότητες όπως ο Γερμανός πρίγκιπας Κάρολος Δ (1346-1378). Οι βασιλικές αυλές ήταν οι χρηματοδότες και οι διαμορφωτές του πολιτισμού. Η κοινή λατινική γλώσσα το κοινό γαλλοϊταλικό καλλιτεχνικό ύφος, η κοινή χριστιανική θρησκεία ήταν τα στοιχεία που ενοποίησαν πολιτισμικά περιοχές της Ευρώπης υπό τον Διεθνή Γοτθικό ρυθμό. Οι χώρες του Βορρά έμειναν πιστοί στον μεσαιωνικό (η Αναγέννηση αφορά μόνο τη ζωγραφική), η Ιταλία όχι.[8]