«Υπογλώσσια», βιβλίο του Ανδρέα Παππά

 Ανδρέας Παππάς

Υπο-γλώσσια, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 2010

👅 … «Ποτέ μη χρησιμοποιείς περισσότερα από ένα που στην ίδια περίοδο. Άλλωστε, ακόμη και αν δεν υπήρχε το κύριο αντίδοτο σε αυτό τον κίνδυνο, το οποίο δεν είναι άλλο από το να αποφεύγει κανείς τις φράσεις-σιδηρόδρομος μπορούμε πάντοτε να χρησιμοποιούμε εναλλακτικά τα ο/η/το οποίος/α/ο, που δεν είναι διόλου «καθαρευουσιάνικα», όπως νομίζουν ορισμένοι….. Επίσης μια άλλη καλή λύση, η οποία ορισμένες φορές βοηθάει να αποφύγουμε την αλυσίδα των αναφορικών που, είναι η χρήση του όπου όσο και του οπότε –ορθότερων, εφόσον πρόκειται για αναφορά με τοπικό ή χρονικό, αντίστοιχα, χαρακτήρα.
Μάλιστα, τόσο το όπου όσο και το οπότε δεν είναι μόνο χρήσιμα αντίδοτα στον ελλοχεύοντα «πουπουδισμό», αλλά συχνά και πιο ακριβή από το γενικής χρήσεως και κάπως ουδέτερο που. Έτσι, λ.χ., είναι όχι μόνο εφικτό αλλά και επιβεβλημένο να αποφεύγουμε φράσεις όπως «Πλημμύρισαν σπίτια στη Χίο που [όπου] έβρεξε πολύ» (λες και έβρεξε η Χίος), «Έψαχναν για μέρος που [όπου] θα μπορούσαν να φάνε» (λες και είχαν κατά νου να φάνε… το μέρος), «Κατά τον Μεσαίωνα, που [οπότε, ή έστω όταν] η έννοια του έθνους ήταν ακόμη στα σπάργανα»…… (σ. 42)

.................

👅Στον γνωστό μύθο, ο Ηρακλής δεν καλείται να διαλέξει μεταξύ Αρετής και Κακίας, όπως παιδιόθεν μαθαίνουμε. Δεν τίθεται θέμα –ούτε καν στους μύθους– να επιλέξει κανείς εν ψυχρώ, απροκάλυπτα, την «κακία», οπότε και το δίλημμα είναι μάλλον ανύπαρκτο. Πρόκειται επιλογή μεταξύ «αρετής» και «παθών» (virtue and vice, κατά τους Αγγλοσάξονες). Με άλλα λόγια, ο

πατριωτισμός ή εθνικισμός

Ιστορία ακροθιγώς 

Μικρολίμανο στον Πειραιά

         

Η Ανατολική Ρωμανία (ή Βυζάντιο) στην χιλιετή δράση της  προτιμούσε την ειρηνική διευθέτηση διακρατικών ζητημάτων την οποία επιτύγχανε με τη διπλωματία (λύτρα στους εισβολείς, επιγαμίες, ανάμειξη σε ενδοφυλετικές διαμάχες, κ.ά.). Με πολεμική όμως επιχείρηση κατάφερε να ανασχέσει την αραβομουσουλμανική εισβολή τον 7ο αιώνα. Την ίδια περίοδο που η Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατέρρεε από επιθέσεις των λαών της στέπας (π.χ. Ούννοι), από επιδημίες, κ.λπ. Από τον 15ο αιώνα με την εφεύρεση της τυπογραφίας και την ανακάλυψη της Αμερικής (1492), η Δύση ανέλαβε τα σκήπτρα και ήταν αυτή που εξήγαγε πολιτισμικά προϊόντα αλλά και πολιτικά μέσω του Διαφωτισμού. Ήταν η σειρά της Δύσης να μπλοκάρει την τουρκομουσουλμανική επέλαση το 1571 με τη ναυμαχία της Ναυπάκτου και το 1827 με τη ναυμαχία στο Ναβαρίνο. Τα έθνη σταδιακά διεκδικούσαν ζωτικό και γόνιμο χώρο προκειμένου να αντιμετωπιστεί η στενοχωρία αλλά και να επέλθει η ευημερία. Η εμφάνιση και η οριοθέτηση των κρατών αντικατέστησε τον ρόλο και τη δημιουργία των κάστρων της φεουδαλικής εποχής. Τον 18ο αιώνα εμφανίστηκε ο εθνικισμός, ο οποίος γιγαντώθηκε τους δύο επόμενους αιώνες. Άλλωστε, η ελληνική επανάσταση του 1821 οφείλεται και στην έξαρση του ευρωπαϊκού εθνικισμού.

...

Επιδιώξεις του κράτους είναι η ελευθερία, η αυτονομία, η αυτάρκεια. Το έθνος, όμως,  έχει ευρύ διάνυσμα που περιλαμβάνει και τα ομόγλωσσα, ομόθρησκα άτομα της διασποράς τα οποία ανήκουν στη δικαιοδοσία άλλου κράτους/προστάτη. Εξ αυτού δημιουργείται η «μεγάλη ιδέα» και οι αλυτρωτικές τάσεις, δηλαδή ανάγκη για υπερεξάπλωση προκειμένου να συμπεριληφθεί η

Γιώργος Δερτιλής: «Δικτατορία, 1967-1974: η ιστορία που χάνεται»

 

Ο Γιώργος Δερτιλής, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας και ομότιμος καθηγητής 

του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεννήθηκε το 1939. Σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Οικονομικές Επιστήμες στην Αθήνα, 

Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στην Αγγλία.Δίδαξε Ιστορία στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εξελέγη υφηγητής και το 1983 τακτικός καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών. Έχει εκλεγεί έμμισθος επισκέπτης καθηγητής στο Harvard, στην Οξφόρδη και στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας. Έχει συμμετάσχει στο επιστημονικό συμβούλιο ερευνητικών και πολιτισμικών ιδρυμάτων, ελληνικών και γαλλικών.

Το 2000 εξελέγη directeur d’études (καθηγητής) στην École des Hautes Études en Sciences Sociales, παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκτοτε ζει στη Γαλλία, όπου του απονεμήθηκε η γαλλική υπηκοότητα και το παράσημο του Φοίνικα (chevalier, palmes académiques) της Γαλλικής Δημοκρατίας. Δώδεκα βιβλία και πενήντα περίπου άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορες γλώσσες.

1991, 19 Απριλίου, ομιλία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: «Δικτατορία, 1967-1974: η ιστορία που χάνεται» (ημερίδα του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών).
Δημοσιεύθηκε το 1991 στα «Σύγχρονα Θέματα» και το 1996 στις «Νέες Εποχές, Το Βήμα».
(Η διάσωση των τεκμηρίων που σώζονται από τα χρόνια της δικτατορίας) επείγει· διότι και αυτά τα ολίγα τεκμήρια που υπάρχουν χάνονται, ιδίως σε μια κοινωνία που, όπως η δική μας, κλείνει ιδρύματα ιστορικής έρευνας, πολτοποιεί τα αρχεία, καίει τους "φακέλλους"· πάσχει, δηλαδή, από ηθελημένη αμνησία -πώς το λένε αυτό οι ψυχολόγοι; απώθηση;
(... Οι) πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν πρέπει να αφορούν όσο γίνεται περισσότερα πρόσωπα· και όσο το δυνατόν μεγαλύτερα δείγματα του πληθυσμού από τη γενιά της δικτατορίας, όσο ακόμη υπάρχει αυτή η γενιά. Διότι οι πηγές που χάνονται με τη μεγαλύτερη ταχύτητα και, φεύ, με απόλυτη βεβαιότητα, είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Ιδού ένας ακόμη λόγος γιά τον οποίο επείγει η διάσωση της μνήμης της δικτατορίας, λόγος ειρωνικά μακάβριος, αλλά πολύ πρακτικός και πραγματικός. Με άλλα λόγια, άς μην επαναλάβουμε το λάθος που κάναμε με την μικρασιατική καταστροφή, αφήνοντας αζήτητες τις μαρτυρίες των ανθρώπων που την έζησαν -για να μη μιλήσω για τον εμφύλιο.
Επείγει, επίσης, για να αντισταθούμε με έναν ακόμη τρόπο στην αμνησία, το σημαντικότερο ίσως αίτιο της κοινωνικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο. Διότι η ιστορική αμνησία και ακρισία είναι που καταστρέφουν την αυτογνωσία μας, τις κοινωνικές αξίες, την ελληνική γλώσσα, τη συνείδηση του

Υπογραφή μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων

Τσίπρας και Ζάεφ 25012019

Κυρώθηκε από τη Ελληνική Βουλή η συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ των Αθηνών και Σκοπίων για τη μετονομασία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας σε Βόρεια Μακεδονία.

Ο χρόνος θα δείξει εάν είναι σωστή ή λανθασμένη κύρωση.

 
 

Κόσμος

Κάποτε το motto (εμβληματικό απόφθεγμα) ήταν: προσαρμογή και ευελιξία του ανθρώπου σε έναν Κόσμο
που συνεχώς μεταβάλλεται.                                                
Στα σύγχρονα χρόνια απαιτείται

επαγρύπνηση και

φροντίδα στον Κόσμο που μεταβαλλόμενος οδεύει στην καταστροφή.