Κριτικά κείμενα για την τέχνη 1925-1937, βιβλίο του Ηλία Ηλιού

ο Ηλίας Ηλιού γράφει στο βιβλίο του στο κεφ. "Κουτιών Εγκώμιο"

 [...] Το πιο παρδαλό μπαρόκ και ροκοκό, οι χωρίς καμιά κλιματολογική ανάγκη -μεταφερμένες από τις υπερβόρειες χώρες μυτερές σαν το σκούφο του Μίδα- στέγες των μονοκατοικιών των προαστείων, κάμποσα μωρέσκ κι άλλα ξενόρρυθμα χτίσματα, να το σύνολο σχεδόν των κτιρίων που πρόκειται να διασωθούν από την εισβολή της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Αυτή πάλι, εκτός απ' άλλα, μας ξαναδίνει την ταράτσα, το τυπικό αυτό στοιχείο της νέας Ελληνικής και μάλιστα της νησιωτικής αρχιτεκτονικής. Να παιδεύονται για ν’ ανακαλύψουν κάποιον παλαιικό τύπο καρέκλας άβολης που μουδιάζει τα ψαχνά, κόβει τη μέση, και τα ξυλόγλυπτά της αφήνουνε για μέρες ανεξίτηλα τα ίχνη τους σ’ όποιο μέρος του κορμιού ακουμπήσουν.                                                                                                                         Αλλά και το πρόβλημα της νέας πόλης, της πόλης του 20ού αιώνα, με την αναπόφευκτη και υπαγορευόμενη από τον τεχνικό πολιτισμό της εποχής μας, συγκέντρωση μεγάλου αριθμού κατοίκων σε μικρή έκταση χώρου βρισκότανε σε αντινομία με την πέτρα σαν υλικό της οικοδομής. (Nota bene. Βέβαια τα παραμύθια για τη νοσηρή αστυφιλία και τα ειδυλλιακά κηρύγματα για την επάνοδον προς τους αγρούς, μακράν από την πόλιν και την ταραχή, είναι φτηνά πράγματα που αφιλοσόφητα προσπαθούν να ερμηνεύσουν και να καταργήσουν κοινωνικά φαινόμενα πολύ πιο σύνθετης αφορμής και μπορεί κανείς να τ’ ακούει βερεσέ, χωρίς να φοβάται πως αποκλείει μια ενδεχόμενη εξήγηση και μια λύση του ζητήματος.

📌Φιλιππίδης Δ., 1984: «Αυτό που τον [Ηλία Ηλίου] ενδιαφέρει είναι αν ο σύγχρονος άνθρωπος εξυπηρετείται σωστά με τα «κουτιά» που χτίζει η μοντέρνα αρχιτεκτονική. Η απάντησή του είναι απροκάλυπτα θετική: τα νέα υλικά, οι νέες τεχνικές, οι μορφές δείχνουν έναν σεβασμό στις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας. Κάθε αναχρονισμός, κάθε προσπάθεια να αποδοθούν παλιές μορφές με τα νέα υλικά είναι τραγέλαφος. Ο Ηλιού συνοψίζει τα χαρακτηριστικά της μοντέρνας αρχιτεκτονικής και σαρκάζει τις αντιφάσεις κάθε αντίστοιχης επιστροφής. (📖 Ιστορία της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας, εκδ. ΕΑΠ, σ. 180).

📎Περισσότερα για Ηλία Ηλιού: https://xronompala.blogspot.com/2015/01/blog-post_17.html

Σαλβαντόρ Αλιέντε, ο πρώτος και ο τελευταίος λόγος του

26/6/1908-11/9/1973

Στις 11 Σεπτέμβρη του 1973, ο πρόεδρος της Κυβέρνησης Λαϊκής Ενότητας της Χιλής, Σαλβαντόρ Αλιέντε, βρίσκεται νεκρός. Αυτοκτόνησε (πολλοί λένε ότι δολοφονήθηκε) καθώς οι δυνάμεις του, φίλου των Αμερικάνων, δικτάτορα πολιορκούσαν το προεδρικό μέγαρο. Τη μέρα αυτή τερματίστηκε το πείραμα του δημοκρατικού περάσματος στον Σοσιαλισμό και έγινε η έναρξη μιας από τις πιο σκληρές δικτατορίες της σύγχρονης ιστορίας που αποτέλεσε ένα άλλο πείραμα, αυτό των πιο αντιλαϊκών νεοφιλελεύθερων πολιτικών. 

Δημοσιεύουμε σήμερα δύο πολύ σημαντικές μεταφράσεις. Η πρώτη είναι η πρώτη ομιλία του Αλιέντε στο Χιλιανό Κοινοβούλιο μετά την εκλογή του, που βρίσκεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Είναι ένα σημαντικό πολιτικό κείμενο που παρουσιάζει εκτενώς το κυβερνητικό πρόγραμμα. Η δεύτερη είναι ο τελευταίος λόγος του προς το Χιλιανό λαό, λίγες ώρες πριν τον θάνατο του. 

Πρώτος λόγος

Εμφανιζόμενος ενώπιον σας σε εκπλήρωση του συνταγματικού διατάγματος, θέλω να αποδώσω διπλή σημασία σε αυτό το μήνυμα. Είναι το πρώτο μήνυμα μιας Κυβέρνησης η οποία μόλις έχει αναλάβει τα καθήκοντα και ανταποκρίνεται σε ένα μοναδικό κάλεσμα στη πολιτική μας ιστορία.

Bernard Werber