'ΜΑΓΙΚΗ ΠΟΛΙΣ' του Νίκου Κούνδουρου

Φοιτητική εργασία της Ράνιας Ιωαννίδου για το ΕΑΠ (Μάιος 2018)


1954

 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Οι δεκαετίες 1950 και 1960, για τον ελληνικό κινηματογράφο, θεωρούνται «χρυσές» από άποψη παραγωγής. Αυτή η περίοδος ορίζεται ως η κλασική του ελληνικού κινηματογράφου. Κυρίαρχο στοιχείο είναι ο εμπορικός του χαρακτήρας. Στην παρούσα εργασία αφού  εξετάσουμε μια «νεορεαλιστική» ταινία, εξαίρεση στον κανόνα, τη Μαγική Πόλη του Νίκου Κούνδουρου, θα επιχειρήσουμε να συσχετίσουμε την ταινία με τη σημερινή πραγματικότητα

 

 

Α1. ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΝΕΟΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

             Ο ιταλικός νεορεαλισμός εμφανίστηκε στην Ιταλία τη δεκαετία 1942-1952.[1]Είναι κινηματογραφικό κίνημα ή κι

Η θρησκευτική πολιτική του Κωνσταντίνου Α' (272-337 μ.κ.χ.)

Ναυσικά Αλειφέρη, ΕΛΠ 20,

"Δημόσιος & Ιδιωτικός βίος στη Βυζαντινή περίοδο",  

 βαθμός 9

Εισαγωγή

Tον 3ο αιώνα μ.Χ. η διοικητική σύγχυση που προερχόταν από τα πολλά και διαφορετικού τύπου διοικητικά κέντρα, η υπερφορολόγηση για τη συντήρηση του μεγάλου στρατού, η διαφθορά, οι συγκρούσεις φιλόδοξων στρατηγών, οι βίαιες και πυκνές εναλλαγές στον αυτοκρατορικό θρόνο, οι βάρβαροι εισβολείς στα βόρεια σύνορα, η εμφάνιση των Σασσανιδών στα ανατολικά οδήγησαν σε κρίση που διαπερνούσε τη ρωμαϊκή επικράτεια από άκρου εις άκρον. Μία από τις μεταρρυθμίσεις που στόχευε στη συνοχή των ετερόκλητων πληθυσμών ήταν η απόδοση της ιδιότητας του ρωμαίου πολίτη (Καρακάλας 212 μ.Χ.) στους μη δούλους. Για να επιτευχθεί η ομοιομορφία των υπηκόων και να ολοκληρωθεί επομένως ο απόλυτος έλεγχος μια ενιαία θρησκεία στο τελετουργικό της οποίας θα υποτάσσονταν οι πολίτες ήταν αναγκαία. Σύμφωνα με τη ρωμαϊκή αντίληψη η απόδοση τιμών στον λαμπρό αυτοκράτορα-θεό αλλά και η λατρεία στο ρωμαϊκό πάνθεον επηρέαζε ευνοϊκά τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Ο μονοθεϊστικός χριστιανισμός, που υποστήριζε, μεταξύ άλλων, την ισότητα ενώπιον ενός θεού, απαγόρευε τη λατρεία άλλων θεών∙ έτσι χρεωνόταν τα δεινά της αυτοκρατορίας και διωκόταν από τις ρωμαϊκές εξουσιαστικές αρχές.¹

Το θέμα της εργασίας μας είναι η θρησκευτική πολιτική του δαλματικής καταγωγής Κωνσταντίνου Α΄ (272-337). Το 306 στέφθηκε καίσαρας∙ το 307 αύγουστος∙ μετά τη νίκη του επί του Μαξέντιου τo 312 στη Μουλβία γέφυρα, συναυτοκράτορας με τον Λικίνιο, τον οποίο νίκησε το 324 στη μάχη της Χρυσόπολης.² Παρέμεινε μονοκράτορας έως τον θάνατό του καταργώντας πρακτικά το σύστημα της τετραρχίας που είχε εφαρμόσει στο πλαίσιο της ανανέωσης³ ο Διοκλητιανός. Οι περιοχές της Εγγύς και Μέσης Ανατολής ήταν οι πολυπληθέστερες, με εδαφικό πλούτο και αυτές που παρήγαγαν πολιτισμό (βάρβαροι θεωρούνταν οι Δυτικοί έως τον 15ο αιώνα περίπου). Πιθανόν αυτοί να είναι οι λόγοι που ο Κωνσταντίνος ίδρυσε τη Νέα Ρώμη/Κωνσταντινούπολη το 324 στην αρχαία πόλη Βυζάντιο στον Βόσπορο, οι ίδιοι για τους οποίους ο Διοκλητιανός είχε έδρα του την ανατολική Νικομήδεια.⁴ Εν συνεχεία θα δούμε πως διαμορφώθηκε η θρησκευτική πολιτική μετά τον Κωνσταντίνο.

Θρησκευτική πολιτική του Κωνσταντίνου Α΄

Η νομιμοποίηση του χριστιανισμού συνέβη το 313 όταν ο Λικίνιος και ο Κωνσταντίνος συνυπέγραψαν ένα διάταγμα στο Μεδιόλανο, σύμφωνα με το οποίο το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας μπορούσαν να απολαμβάνουν οι Χριστιανοί αλλά «και οι υπόλοιποι». Οι διωγμοί κατά των χριστιανών σταμάτησαν, αποδόθηκαν δημευμένες περιουσίες, παραχωρήθηκαν γαίες στη χριστιανική κοινότητα ενώ οι ιερείς απαλλάχτηκαν από φορολογικές υποχρεώσεις και από δημοτικά καθήκοντα. Έτσι αρκετοί πολίτες έσπευδαν να χειροτονηθούν ώστε να επωφεληθούν από τα προνόμια. Οι δούλοι δεν σημαδεύονταν στο πρόσωπο αφού κατά τη χριστιανική άποψη ο άνθρωπος είχε πλαστεί «κατ’ εικόνα του Θεού. Εν συνεχεία ο Κωνσταντίνος χρηματοδοτούσε την οικοδόμηση λαμπρών χριστιανικών κτιρίων⁵ με αποτέλεσμα ο εθνικός Ζώσιμος να τον κατηγορεί και για διασπάθιση δημόσιου χρήματος αλλά και για κακοτεχνία. Ο Κωνσταντίνος ως maximus pontifix και ως γεφυροποιός προέτρεπε με επιστολές να

Η γυναίκα στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ.

Ναυσικάς Αλειφέρη για

"Δημόσιος & Ιδιωτικός βίος στην αρχαία Ελλάδα", ΕΑΠ,  ΕΛΠ 20

Εισαγωγή

Στην αρχαία Ελλάδα ο όρος «οίκος» είχε ευρεία έννοια καθώς περιλάμβανε: τα εξαρτημένα μέλη (ζευγάρι, παιδιά, δούλοι/ες), τις οικονομικές δραστηριότητες, την ιστορία του οίκου, τις θρησκευτικές τελετές. Σε πατριαρχική κοινωνία αναμενόμενο είναι ο άντρας να έχει την κυρίαρχη θέση. Η γυναίκα μπορούσε να είναι αστή αλλά δεν θεωρείτο πολίτης και κατά συνέπεια δεν είχε νομική υπόσταση· ήταν στην ίδια κοινωνική θέση με τα παιδιά, τους δούλους, τους μέτοικους. Η άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων ήταν αποκλειστικό προνόμιο των αντρών. Οι εμφανίσεις της γυναίκας στη δημόσια ζωή ήταν περιορισμένες και σχετίζονταν πάντα με κάποιο τελετουργικό (γαμήλιο, νεκρώσιμο, λατρευτικό θεού).

Στην αρχαία ελληνική θρησκεία δεν υπήρχαν, θεόπνευστα βιβλία, ιερείς/απόστολοι, ούτε ένας θεός και ούτε βέβαια αναμενόμενος σωτήρας. Η θρησκεία επικεντρωνόταν στον εξαγνισμό του ανθρώπινου σώματος και της ψυχής, στον οποίο συνέβαλαν οι μέθοδοι των τελετών (νηστεία, λουτρά, προσευχή, κ.ά). Οι πολλές θρησκευτικές τελετές συνόδευαν όλες τις εκδηλώσεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου. Οι δημόσιες τελετές περιλάμβαναν σπονδές, θυσίες, δείπνα, χορούς, μεταφορά του αγάλματος του θεού, λαμπαδηδρομία, κ.ά., ενισχύοντας έτσι τους δεσμούς των πολιτών της